مهندس عباس کاظمی در گفتگو با رجانیوز، با تبریک سال نو و با اشاره به نامگذاری سال 1388 به عنوان "اصلاح الگوی مصرف"، به بیان گزارشی از فعالیتهای این شرکت پرداخت و اظهار داشت: از ابتدای برنامه سوم، بحث کارایی و بهینه سازی انرژی مورد توجه قرار گرفت و در برنامه چهارم نیز این بحث اجرایی شد.
وی ادامه داد: دولت کوشش های زیادی را برای عملیاتی کردن این موضوع انجام داد اما متأسفانه شدت مصرف انرژی و در حقیقت کارایی افزایش پیدا نکرد. همه به این نتیجه رسیده بودند که با این شدت مصرف، به احتمال زیاد به اهداف چشم انداز 1404 نخواهیم رسید.
مدیرعامل شرکت بهینهسازی با بیان اینکه دولت در مباحث تبصره 11 و 13 عملکرد خوبی داشته است، اظهار داشت: با همه این تلاشها، شاهد تغییر چشمگیری در تغییر الگوی مصرف نبودیم و مقام معظم رهبری با توجه به این موارد، شعار داهیانهای را مطرح کردند که شعاری اجرایی خواهد بود و در حقیقت امسال را به سال اصلاح الگوی مصرف نام گذاری کردند. امیدواریم اهداف این نامگذاری در سال جاری، چه در قوه مقننه و چه در قوه مجریه تحقق یابد و شاهد کارآیی انرژی باشیم.
کاظمی جنس فرمان رهبر انقلاب را از جنس فرمان اصل 44 دانست و اضافه کرد: در حقیقت فرمان اصل 44، باعث شد شرکت های خصوصی در نهادهای بزرگ وارد شود.
وی افزود: طی 10 سال گذشته براساس تکلیفی که داشتیم، تدوین استاندارد و معیار برای واحدهای انرژیبر و تولید کننده انرژی را انجام دادیم و اهداف کلان را استخراج کردیم.
وی گفت: در بحث مدیریت عرضه، اقدامات بسیار خوبی انجام گرفت، اما در تقاضا، مقداری مسئله مدیریت مغفول بوده و متقاضی و تقاضا مدیریت نشد.
کاظمی در توضیح این مطلب ادامه داد: در سال گذشته، دولت لایحه کارایی انرژی را که مکمل لایحه مدیریت حمل و نقل و سوخت است، تدوین کرد که در پایان سال گذشته به اتمام رسید و امیدواریم در هفتههای اول سال جدید، مصوبه هیئت دولت را در بحث لایحه کارایی انرژی را داشته باشیم که احکام بسیار هدفمندی در آن نهفته است.
وی اظهار داشت: همانطور که می دانیم مصرف انرژی در کشور ما به شدت بالاست و در دنیا مقام دوم را داریم. شدت مصرف انرژی اینگونه تعریف می شود که مقدار انرژی عرضه شده در جامعه تقسیم بر کل تولید ناخالص داخلی. این عدد در ایران 900 است و در مجموعه فدراسیون روسیه یعنی شوروی سابق 1050 است، در ژاپن 60 است و متوسط این رقم در دنیا چیزی در حدود 178 است.
مدیرعامل شرکت بهینهسازی با اشاره به میزان مصرف در ایران و فدراسیون روسیه به مقایسه این دو کشور پرداخت و تصریح کرد: در این 2 کشور یک سری رفتارهای مشابه یکدیگر در مصرف انرژی طی 30 سال گذشته وجود دارد.
وی افزود: فدراسیون روسیه از نظر تولید نفت در دنیا اول است، یعنی حتی از عربستان هم بیشتر نفت تولید و عرضه می کند و از نظر ذخایر گازی نیز مقام اول را دارد و از لحاظ ذخایر ذغال سنگ نیز مقام چهارم را در اختیار دارد لذا از حیث دارایی انرژی، بیشترین میزان را در دنیا دراختیار دارد.
مدیرعامل شرکت بهینه سازی مصرف سوخت با بیان اینکه تا قبل از فروپاشی شوروی که این کشور به نظام بازار معتقد نبود، انرژی به صورت رایگان عرضه می شد، گفت: در زمان فروپاشی شوروی، شدت مصرف انرژی 1500 بود و بعد از فروپاشی، با مکانیسمی که به بازار جهانی وصل شدند، این رقم به 1050 کاهش یافت که یعنی در در حقیقت 30 درصد کاهش مصرف داشتند.
وی ادامه داد: ایران همانند شوروی دارای ذخایر نفتی و گازی بسیاری عظیمی است و در 30 سال اخیر نیز انرژی تقریباً به صورت رایگان عرضه شده است. در حقیقت غیر از حامل بنزین که تنها یک چهارم قیمت آن را دریافت می کنیم، در زمینه سایر فرآوردههایی که عرضه می شود، حتی پول حمل و نقل آن نیز دریافت نمیشود.
کاظمی تصریح کرد: به همین علت، شدت مصرف انرژی در ایران به این رقم نجومی رسیده است. در واقع شدت انرژی، عکس کارایی انرژی است به این معنا که هرچه شدت انرژی بالا باشد، کارایی انرژی پایینتر است.
وی اضافه کرد: در واقع برای رسیدن به تولید ناخالص داخلی، باید 5 برابر متوسط جهانی انرژی مصرف کنیم و این مقدار زیاد، در حقیقت هدر دادن انرژی است.
مدیرعامل شرکت بهینهسازی با تأکید بر پیام داهیانه مقام معظم رهبری و تأثیر آن بر اصلاح الگوی مصرف اظهار داشت: قطعاً این بحث را به فال نیک می گیریم که اهدافی که طی 10 سال گذشته در وزارت نفت تدوین شده، در سال جاری به احکام تبدیل شود و شاهد افزایش کارایی انرژی و کاهش شدت مصرف انرژی باشیم.
وی با بیان اینکه در تمام بخش های تولید کننده و مصرف کننده انرژی دارای شاخص مصرف هستیم، تصریح کرد: در همین زمینه ما برنامه عملیاتی داریم که بتوانیم میزان مصرف را کاهش دهیم.
کاظمی عمده مصرف را در بخش ساختمان عنوان کرد و گفت: در حدود 38 درصد در این زمینه مصرف انرژی داریم.
وی ادامه داد: ما 3 اقلیم سردسیر، گرمسیر و معتدل که در ایران داریم. در منطقه سردسیر، انرژیای که در ساختمان مصرف می شود، به ازای هر مترمربع 580 کیلو وات ساعت شاخصی است که در اختیار داریم.
وی تصریح کرد: این عدد در کشورهای اسکاندیناوی که 10 ماه از سال را در سرما به سر می برند، 60 است یعنی ما 8 برابر یک کشور سردسیر مصرف داریم. لذا اگر آن مقررات و استانداردهایی که داریم، در ساختمانها اعمال شود، این رقم را می توانیم به نصف برسانیم.
مدیرعامل شرکت بهینه سازی مصرف سوخت با اشاره به مبحث 19 مقررات ملی ساختمان و فعالیتهای انجام شده در این زمینه ادامه داد: محاسبه ای انجام دادیم که چنانچه از امروز و با توجه به ساخت و سازهایی که در کشور انجام می شود (حدود سالیانه یک میلیون واحد مسکونی با میانگین صد مترمربع) اگر مبحث 19 در آنها اجرا شود، رقم 580 به نصف خواهد رسید و260 خواهد شد، در حالی که این رقم در کشورهایی به 60 هم رسیده است. کشورهای منطقه اسکاندیناوی برنامه دارند که تا سال 2015 این عدد را به 25 برسانند.
وی با تأکید بر اینکه اگر این رقم در ایران نصف شود، می توانیم در یک دوره 10 ساله به اندازه 90 نیروگاه شهید رجایی صرفه جویی انرژی داشته باشیم، افزود: همچنین میتوانیم به اندازه 3 فاز یک تا 5 پارس جنوبی، صرفه جویی انرژی در ساختمانهای جدید داشته باشیم.
کاظمی، فعالیتهای صورت گرفته در 10 سال اخیر در حوزه مبحث 19 را یادآور شد و گفت: 10 سال قبل که خواستیم کار را شروع کنیم، سازندگان گله مند بودند که مصالح متناسب با مبحث 19 در بازار ایران وجود ندارد، از جمله پنجره های دوجداره و شیرهای ترموستاتیک که از این موارد بود، لذا از وزارت نفت کمک خواستیم تا خطوط تولیدی را در بخش پنجره های دوجداره و آجرهای با مقاومت حرارتی بالا راه اندازی شود و این کار انجام شد.
وی با تأکید بر اینکه مجری مبحث 19، شهرداری ها و ناظر آن وزارت مسکن و شهرسازی است، گفت: وزارت نفت هم همیشه کمک کرده و اعمال یارانه کرده است و حتی تعهدت وام های بانکی را هم پذیرفته تا مباحث مرتباط با مبحث 19 اجرایی شود.
مدیرعامل شرکت بهینه سازی مصرف سوخت همچنین به فعالیتهای صورت گرفته در بخش صنعت اشاره کرد و توضیح داد: در این بخش، صنایع را ممیزی انرژی کردیم، در کارخانه های شیشه، قند و شکر، روغننباتی، لاستیک، آجر، سیمان، گچ، آهک و آهن این کار انجام شده، به این معنی که مصرف انرژی آنها را حساب شده و با توجه به معیار جهانی معیار تدوین کردیم. مثلاً برای شیشه 359 واحد انرژی تعیین کردیم و برای کارخانه های تازه تأسیس 248 مترمکعب گاز بیشتر دریافت نمیکنند، از این رو، کارخانه دار خط تولیدی را انتخاب می کند که از این مقدار گاز بیشتر مصرف نکند. این عدد در جهان 210 است و بهترین تجربه آن هم عدد 198 است.
وی با بیان اینکه این عدد در صنایع قدیمی بالاتر است، اظهار داشت: به عنوان مثال در صنعت لاستیک، متوسط کشور، 820 مترمکعب گاز طبیعی به ازای یک تن تولید لاستیک است اما معیار ما عدد 599 است. همینطور این عدد در کارخانههای جدید لاستیک سازی باید 460 باشند و در دنیا هم تجربه 448 را داریم.
کاظمی
وی در بخش دیگری از سخنانش درخصوص هدررفتن انرژی در بخش صنعت به فعالیتهای این شرکت برای کاهش هدررویها اشاره کرد و گفت: پروژه ای به نام تولید همزمان برق و حرارت به نام CHP داریم، پایلوتی را در نیروگاه های مشهد احداث کردیم که از گرمای خروجی از دودکش ها، بخار تولید کنیم تا از این حرارت استفاده شود چرا که مشهد سالانه حدود 500 میلیون مترمکعب گاز مصرف می کند و به این ترتیب می توان این عدد را کاهش داد.
مدیرعامل شرکت بهینهسازی ادامه داد: همین الگو در حال قانون شدن است و در لایحه کارایی انرژی هم به آن پرداخته شده است. در حقیقت وزارت نفت موظف است سالانه 3 درصد از نیروگاههایش را به نیروگاههای تولید همزمان برق و حرارت تبدیل کند.
کاظمی در ادامه به حمل و نقل و مصرف انرژی در این بخش پرداخت و گفت: کلیه خودروها از کلاس 1000 تا 2000 طبقه بندی شده است و نوع و میزان سوخت آنها مشخص است و در این رابطه، تعامل سازندهای بین وزارت نفت و وزارت صنایع به وجود آمده است.
وی خروج خط تولید پرمصرف خودروی پیکان در 10 سال گذشته را با تلاش وزارت نفت دانست و تصریح کرد: خروج خودروهای پرمصرف و 6 سیلندر مثل پاترولها و ورود خودروهای کم مصرف مثل پژو 206 از جمله کوشش هایی بوده که خود خودروسازها انجام داده اند اما کیفیت انتها ندارد و باید هرچه بیشتر کار شود.
مدیرعامل شرکت بهینه سازی مصرف سوخت، حمل و نقل را در دو بازه زمانی معرفی کرد و گفت: یکی از چاه نفت تا چرخ ماشین و یکی از چرخ تا مقصد است که بازده دوم را الگوهای حمل و نقل می نامند و ما معتقدیم اگر این الگوها با نگرش به توسعه حمل و نقل عمومی اتفاق افتد، مصرف سوخت را به شدت کاهش می دهد.
وی با بیان اینکه برای اصلاح الگوی مصرف نیاز به سرمایه گذاری وجود دارد، اظهار داشت: هم سرمایه گذاری نرم افزاری و هم سرمایه گذاری سخت افزاری از جمله این نیازهاست، در بحث توسعه حمل و نقل عمومی نیاز به منابع وسیعی است به این معنی که در حمل و نقل درون شهری، خطوط وسیع تندور و منوریل داشته باشیم و در حمل و نقل برون شهری، خطوط برقی را به کار بگیریم که این نیاز به منابع دارد.
وی ادامه داد: معتقدیم که منابع این قضیه در درون خود یارانه هایی که بر فرآورده ها اعمال می شود، نهفته است، یعنی اگر این یارانه ها را به صورت مرحله ای برداریم، اعتبار حاصله از آن می تواند صرف گسترش حملونقل عمومی شود لذا هم کارایی انرژی را بالا می برد که با انرژی کمتر مسافر بیشتری جابجا می شود و هم مصرف کننده به دلیل قیمت بالای انرژی، به صرفه جویی در مصرف متمایل می شود.
کاظمی با اشاره به مصرف بی رویه در کشور، مصرف کننده را در این قضیه کم تقصیر دانست و افزود: مصرف کننده انتخابی ندارد چرا که همین ماشینی که در بازار عرضه می شود و همین الگوی حمل و نقل را که وجود دارد